Leefstijlverandering; nature en nurture

Gedrag is een afspiegeling van wat zich allemaal binnen een persoon afspeelt. Zoals, persoonlijkheid, sociale- culturele blauwdrukken, overtuigingen en emoties. Ondanks het feit dat het moeilijk te voorspellen is, speelt het een belangrijke factor bij leefstijlverandering.
In dit blog wil ik wat dieper ingaan op het verschil tussen aangeboren en aangeleerd gedrag.
Waarom doen we wat we doen? Waar komt ons gedrag vandaan? En waarom is het zo lastig om gedrag te beïnvloeden, laat staan te veranderen.

Gedrag wordt deels ingegeven door hardware (‘nature’)
Hoeveel mensen ken je die geen voedsel lusten waarin suiker of vet is verwerkt? Of mensen die geen water lusten? Vast geen enkele. Dat is geen toeval, want zonder water of voedsel kunnen we niet overleven en gaan we dood. Zo zijn er nog veel voorbeelden van gedrag dat ieder mens vertoont. Verschillende wetenschappers hebben vastgesteld dat mensen continue op zoek zijn naar waardevolle dingen om te overleven, zoals eten en drinken.

Het zit in onze natuur om, ter voorbereiding op tijden van schaarste, energie efficiënt op te slaan (door middel van vet) en daarnaast heel zuinig met energie om te gaan. Dat dit op veel mensen een negatief effect heeft zal natuurlijk geen verrassing zijn. Net zoals we in tijden van ‘schaarste’ geneigd zijn om te gaan hamsteren (al is wc papier dan niet de meest voor de hand liggende keuze).
Deze evolutionair gezien helpende eigenschappen keren zich bij langdurige overvloed misschien juist tegen ons. We kunnen dus wel stellen dat we deels worden gedreven door onze instincten die in onze hersenen ‘vastliggen’.  De dingen die je vandaag de dag doet zijn dus deels aangeboren.

Gedrag wordt deels aangeleerd (‘Nurture’)
Ons gedrag wordt ook sterk beïnvloed door de ontwikkeling die we gedurende ons leven doormaken op basis van allerlei leerprocessen. Leren laat zich omschrijven als een blijvende verandering van gedrag, als gevolg van een bepaalde ervaring. We leren door imitatie, conditionering, inzicht en sociale invloed.

Stel je voor dat je bent opgegroeid in een gezin waarbij sport als onnodig werd gezien, tijdverspilling en niet belangrijk. Hoe groot is de kans dat je deze aanname overneemt of over hebt genomen? Dit ten opzichte van een gezin waarin sport als belangrijk werd gezien en actief werd beoefend. De dingen die je vandaag de dag doet zijn dus deels aangeleerd.

Je kunt je voorstellen dat bij het veranderen van gedrag meer komt kijken dan je in de eerste instantie denkt of had gedacht. Bij leefstijlcoaching kijken we samen naar je huidige gedrag op basis van je persoonlijke overtuigingen. En stellen we de vraag of deze overtuigingen wel kloppen.

“Door samen zorgvuldig te kijken naar helpende en belemmerende factoren van je persoonlijkheid, kan de leefstijlcoach een plan afstemmen op individuele behoeften en mogelijkheden.”